چارلی

آيا خداوند هم نيازي به آفريينده دارد؟ چرا؟ مطابق با نظريات فلاسفه به اين سؤال پاسخ داده شود. از نظر عقلي درست نيست بپرسيم كه آيا خداوند نيز مانند ساير موجودات خالقي دارد يا نه. چرا كه در هنگام بررسي علت و خالق موجودات نهايتا بايد به موجودي بررسيم كه آن ديگر مخلوق نباشد بلكه فقط خالق باشد چرا كه اگر او نيز مخلوق باشد دوباره مي توان پرسيد كه خالق او كيست و همينطور تا آخر ، كه در اين صورت ما با مجوداتي روبرو خواهيم بود كه علتي ندارند. اگر ما در بررسي مان با سلسله اي از معلولها مواجهه شويم كه تمامشان مخلوق و معلول باشند عقلا تحقق چنين مجموعه اي محال است . در اينجا ما با چند فرض روبرو هستيم : يكي اينكه بگوييم مجموعه اي سلسله علت ندارند ؛ يعني ما معلولهايي بي علت داشته باشيم و اين با اصل عليت كه هر معلولي به علت نياز دارد در تعارض است و لازمه اين حرف آن است كه معلولها خود علت باشند چرا كه وجود يافته اند و اين خلاف فرض ماست كه گفتيم با سلسله اي از معلولها مواجهه هستم. اگر بگوييد مجموعه اعضاء علت اعضاء است خوب مي گوييم مجموعه چيزي جز اجتماع افراد آن نيست و اين بر خلاف فرض ماست. اگر هم بگوييد كه بعضي افراد اين مجموعه علت برخي ديگر است كه اين هم منجر به ترجيح بلا مرجح مي گردد كه محال است. بنابراين ، هر صورتي را شما فرض كنيد نمي توان معلولي را يافت كه به علت نياز نداشته باشد و نيز معلول نمي ت, ...ادامه مطلب

پرسمان شاید این سوال برای برخی رخ نماید که اگر خدا علت جهان است، پس علت وجود خدا چیست؟ و آیا خدا را علت نامعلول انگاشتن، نقض قاعده علّیت نیست؟ پاسخ برخی از فیلسوفان غربی مانند کانت، هگل، اسپنسر، ژان پل سارتر، برتراند راسل، پل فولکیه، جان هاسپرز، آنتونی فلو، رونالد هپ برن و... اعتقاد به علت العلل را استثنای در قانون علیت انگاشته اند، که سرانجام به تصادف باوری و یا اعتقاد به خودآفرینی و تناقض می انجامد و در هر صورت محال و غیر قابل قبول است.1 حل این مشکل تنها در گرو شناخت ملاک حاجت به علت است که در پی می آید. ملاک نیاز به علت در اینکه چرا و بر اساس چه ملاکی، یک چیز در وجود خود حاجتمند علت است، چهار دیدگاه عمده به شرح زیر رخ نموده است: 1. نظریه وجود برخی بر آنند که وجه حاجت به علت همان وجود است و به عبارت دیگر نیاز به علت ذاتی وجود می باشد. بر اساس این نگرش وجود مساوی با معلولیت و وابستگی است و هر آنچه موجود است نیازمند علت می باشد. شهید صدر این نظریه را به پاره ای از فیلسوفان مارکسیست نسبت می دهد.2 مستند طرفداران این نظریه تجربه حسی است. از نظر این گروه تجربه نشان می دهد که در ساحت های گوناگون و موجودات رنگارنگ و مختلف، ربط عِلی برقرار است و هیچ چیز بدون علتی سابق بر آن لباس وجود نمی پوشد.3 بنابراین به حکم تجربه، علیت نظامی فراگیر است و هرگونه وجود نامعلّل چون خداوند مساوی با تصادف اس, ...ادامه مطلب